Εφημερίδα ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ • Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

Θρησκευτική μουσική οικουμενικής πνευματικότητας στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης
Παρασκευή, 11 Απριλίου 2014 09:01

Με φόντο την ισλαμική τέχνη και την κατανυκτική ατμόσφαιρα της επερχόμενης Μεγάλης Εβδομάδας, η κοσμική ποίηση του Διονύσιου Σολωμού και ο χριστιανικός θρήνος της Παρθένου έρχονται να μας εμφυσήσουν την οικουμενική διάσταση της πνευματικότητας, μέσα από δύο μοναδικές συναυλίες θρησκευτικής μουσικής.

Σε δύο ιδιαίτερες μουσικές βραδιές, με τίτλο «Αναζητώντας το νόημα της πνευματικότητας», το Μουσείο Μπενάκη φιλοξενεί στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης την υψίφωνο Μάιρα Μηλολιδάκη και τον κόντρα τενόρο Νίκο Σπανάτη, το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, 12 και 13 Απριλίου αντίστοιχα, στις 8 το βράδυ.

Με τη συνοδεία κορυφαίων καλλιτεχνών του μπαρόκ, η Μάιρα Μηλολιδάκη και ο Νίκος Σπανάτης θα ερμηνεύσουν τα αριστουργηματικά έργα θρησκευτικής μουσικής του 18ου αιώνα, «Stabat Mater» του Περγκολέζι και «Stabat Μater» του Βιβάλντι,  και το μυσταγωγικό έργο του Δημήτρη Μαραγκόπουλου, «Nel fiore del mio terzo Aprile», σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, μέσα στους χώρους της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης, και συγκεκριμένα, στην υποβλητική αίθουσα με το σιντριβάνι και τα καφασωτά από το Κάιρο, την πόλη των χιλίων μιναρέδων.

«Stabat Mater» («Ίστατο η Μήτηρ»)
Ανήκοντας στα πρώιμα σωζόμενα έργα της θρησκευτικής μουσικής για σόλο άλτο φωνή και ορχήστρα του Ιταλού συνθέτη, δεξιοτέχνη βιολιστή και ιερέα της εποχής του μπαρόκ, Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι (1678 - 1741), το «Stabat Mater» δημιουργήθηκε το 1712 και το κείμενο είναι βασισμένο στο θρησκευτικό ποίημα του 13ου αιώνα, που αποδίδεται στον Φραγκισκανό μοναχό Γιακοπόνε ντα Τόντι, το οποίο, από την εποχή της Αναγέννησης, ενέπνευσε πολλούς συνθέτες να το μελοποιήσουν. Ο Βιβάλντι αξιοποιεί τις δέκα από τις είκοσι στροφές, με τραγουδημένο απαγγελτικό τρόπο, διανθισμένο και ερήμην του ακραίου συναισθήματος, καθώς η ελκυστική, ισορροπημένη και αριστουργηματική ατμόσφαιρα του έργου υπηρετούν δογματικά την τραγική φιγούρα της Παναγίας κατά τη Σταύρωση του Θεανθρώπου.
Είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1736, ο Ιταλός συνθέτης, βιολιστής και οργανίστας Τζιοβάνι Μπατίστα Περγκολέζι (1710 - 1736), σε ηλικία μόλις 26 ετών και λίγο πριν πεθάνει από φυματίωση, συνέθεσε το αριστουργηματικό «Stabat Mater» για δυο φωνές (σοπράνο και κοντράλτο) και μπαρόκ σύνολο. Βασισμένο κι αυτό στο ομώνυμο θρησκευτικό ποίημα του Γιακοπόνε ντα Τόντι, το οποίο ενσωματώθηκε στη ρωμαιοκαθολική λειτουργία, το 1727, το έργο αποτελεί μια κορυφαία στιγμή μουσικής έκφρασης της θλίψης και της συμμετοχής του πιστού στο πένθος και τον θρήνο της Παναγίας για το μαρτύριο του Εσταυρωμένου.

«Nel fiore del mio terzo Aprile» («Στο άνθος του τρίτου Απρίλη»)

Το μυσταγωγικό έργο του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Μαραγκόπουλου, σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, δημιουργήθηκε το 2009 και παρουσιάστηκε σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση στην εκκλησία Santa Margarita της Βενετίας, τον Απρίλιο του ίδιου έτους. Επιλέγοντας και συνδυάζοντας ελεύθερα στίχους από τα ποιήματα «Saffo», «Orfeo» και «Su lo stesso soggetto», που γράφτηκαν στα ιταλικά, ο συνθέτης, εμπνευσμένος από την εγγενή μουσικότητα της γλώσσας, θέλησε να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα τελετουργική, συναισθηματική και, συγχρόνως, βαθιά θρησκευτική.

Συντελεστές: Σέρτζιου Ναστάσα (μπαρόκ βιολί), Κάρμεν - Οτίλια Αλίτσεϊ (μπαρόκ βιολί), Λαουρέντιου Ματασάρου (μπαρόκ βιόλα), Ιάσων Ιωάννου (μπαρόκ βιολοντσέλο), Κατερίνα Κτώνα (τσέμπαλο).

Πληροφορίες
Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης: Ασωμάτων 22 και Διπύλου - Γκάζι (Ηλεκτρικός Σταθμός: Θησείο), τηλ.: 210 3251311. Διάρκεια συναυλίας: 1 ώρα και 20΄ (με διάλειμμα). Τιμή εισιτηρίου: γενική είσοδος: 12 ευρώ. Προπώληση: Πανεπιστημίου 39 (εντός Στοάς Πεσμαζόγλου), τηλεφωνικά: 210 7234567, ηλεκτρονικά: ticketservices.gr.
naftemporiki.gr